03 - 03 - 2023
Door de komst van TikTok, Insta en Facebook nemen we massaal een digitale identiteit aan. Veelal een opgepoetst plaatje, doordrenkt van angst om niet te volstaan. Waar komt het verlangen om een tweede identiteit te creëren vandaan en hoe geven we deze vorm? En wat betekent dit voor onze relaties, nu en in de toekomst? In Second Life gaat choreograaf Jasper van Luijk (SHIFFT) samen met performers en publiek op zoek naar antwoorden.
Voor de nieuwe voorstelling van SHIFFT liet Van Luijk zich inspireren door de beroemde choreografie Live (1979) van Hans van Manen, de eerste dansvoorstelling waarbij de camera een prominente rol op het toneel kreeg. “Door de cameraregistratie verandert zowel de dynamiek tussen de dansers als de ervaring van het publiek. Deze transformatie vind ik fascinerend”, vertelt de choreograaf. Met Second Life geeft Van Luijk een eigen(tijdse) draai aan Van Manens meesterwerk. “Carolina Mancuso en Jeroen Janssen dansen samen een gelaagd en persoonlijk duet. Net als in Live staat er een man achter de camera, alleen verstoort hij dit keer met zijn aanwezigheid het duo. De performers verliezen elkaar in het gevecht om zijn aandacht; de relatie maakt plaats voor het egocentrisme”, licht Van Luijk toe.
Utopie of dystopie?
De choreograaf onderzoekt in Second Life het menselijke verlangen naar een digitaal dubbelleven. “We duiken in de online realiteit, die ons bestaan steeds meer overschaduwt en overneemt. De macht van de camera is groot. Sterker nog: deze is niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. Iedereen is zowel cameraman als acteur. Wat doet dit met ons gedrag en zelfbeeld?”, vraagt hij zich af. Van Luijk heeft als millennial, de laatste generatie die ook nog enkel het offline leven kent, veel zien veranderen door de komst van het internet. “Alles is on demand verkrijgbaar, iedereen is 24/7 te bereiken en laat online de beste versie van zichzelf zien. Maar steven we hierdoor juist af op een utopie of dystopie? Want als alles steeds beter en sneller moet, is er dan nog ruimte voor imperfectie en verstilling?”
Verslavend
Van Luijk ervaart het zelf als een uitdaging om een gezonde balans te vinden tussen de off- en online wereld. Zeker nu hij zich vanwege het onderzoek voor de voorstelling heeft aangemeld bij TikTok: “Deze app is énorm verslavend”, bekent de choreograaf. “Dagelijks word ik overspoeld met kookvideo’s en andere filmpjes die mijn interesse hebben; hier kan ik úren naar kijken! Maar tegelijkertijd roept het bij mij enige weerstand op. Want wat betekent kwaliteit voor mij en waaraan wil ik mijn tijd écht het liefst besteden? Daarom heb ik met mezelf afgesproken dat ik elke dag onder het genot van een kop koffie eerst rustig de krant lees, voordat ik naar mijn telefoon grijp.”
Tijdreis
Toch wil Van Luijk geen waardeoordeel afgeven; hij wil het publiek vooral prikkelen, verrassen en uitdagen. “We nemen hen mee op zowel een zoektocht als tijdreis. Samen springen we naar de toekomst, waarin alles nóg sneller en digitaler wordt. Hoe beïnvloedt dit de performers en de toeschouwers? Wat is een bewerkte realiteit en wat is echt? En wat trekt meer de aandacht?” Om dit te onderzoeken maakt SHIFTT gebruik van een sterk krachtenveld aan beeld, geluid en choreografie. “Er worden meerdere camera’s, beeldschermen en lichttechniek ingezet om zowel de performers als de blik van het publiek te vangen. Ook de indringende muziek van beatboxer en theatermaker Abdelhadi Baaddi, bekend van onder meer Claudia de Breij, heeft daarbij een belangrijke en sturende rol.”
Nooit 100% af
Second Life gaat op vrijdag 7 april in de Stadsschouwburg Utrecht in première en is tot en met 26 mei in theaters door het hele land te zien. “We zijn nog volop aan het repeteren, maar de voorstelling is nooit 100% af. De reacties uit de zaal hebben effect op de performers, die op het toneel soms keuzes in het moment maken”, legt Van Luijk uit. Er vindt dan ook vaak een inleiding of nagesprek plaats in de theaterfoyer. “De ervaringen en meningen van het publiek zijn enorm waardevol voor de ontwikkeling van de voorstelling. We nodigen je graag uit om met ons het avontuur aan te gaan; want hoe onweerstaanbaar is een digitaal dubbelleven eigenlijk voor jou?”
Over Jasper van Luijk
Choreograaf Jasper van Luijk (1987) studeerde dans aan de ArtEZ Dansacademie in Arnhem. In 2012 won hij, als pas afgestudeerd choreografietalent, de ITs Choreography Award. Zijn werk creëerde hij o.a. onder de vleugels van Het Huis Utrecht, Korzo en Maas theater en dans. Sinds 2017 is hij artistiek leider van SHIFFT, een cross-disciplinair dansgezelschap en creatieve hub in Utrecht. Van Luijk zoekt graag de dialoog met andere kunstdisciplines en hedendaagse ontwikkelingen op, waarmee hij van zijn voorstellingen totaalbelevingen maakt. Met zijn nieuwe voorstelling Second Life begeeft Van Luijk zich op het snijvlak van dans en film.
Speeldata Second Life: Agenda
